Twee soorten smeekbeden

In de Koran zijn er twee soorten smeekbeden van elkaar te onderscheiden. De eerste soort is de verzoekende smeekbede (dua al-mas’alah) en de tweede soort is de aanbiddende smeekbede (dua al-ibadah). De verzoekende smeekbede wordt gekenmerkt door verzoeken die tot Allah gericht worden, zoals vergeving, leiding, gunsten en dergelijke. Een voorbeeld van zo’n smeekbede is:

“O Allah, ik zoek Uw bescherming tegen het slechte wat ik heb begaan en tegen het slechte wat ik niet heb begaan.” 1

De aanbiddende smeekbede omvat iedere soort van aanbidding: iedere lofprijzing die we uiten, ieder gebed dat we verrichten, wanneer we ‘Subhan’Allah, Alhamdulillah’ zeggen en dergelijke. Al deze daden worden verricht met een innerlijk verlangen om verhoord te worden door Allah, dat Hij deze handelingen van ons accepteert.

Wanneer we het woord dua tegenkomen in de Koran, verwijst het meestal na beide betekenissen. Iedere verzoekende smeekbede bevat een aanbiddende smeekbede en eveneens bevat iedere aanbiddende smeekbede een verzoekende smeekbede.

Om dit te verklaren twee voorbeelden:

Wanneer een moslim Allah vraagt: “O Allah, zegen mij met een godsvrezend nageslacht”, dan is dit een verzoekende smeekbede, want hij vraagt Allah om een gunst. Tegelijkertijd bevestigt deze smeekbede ook dat Allah Degene is Die deze smeekbede verhoort, dat Hij de Voorziener is en dat Hij het is Die de mensen nageslacht schenkt, zonder dat degene dit uitspreekt. Deze smeekbede bevat dus tegelijkertijd een aanbiddende smeekbede, want de verrichter van deze smeekbede bevestigt dat deze Eigenschappen aan Allah toekomen en aanbidt Hem daarmee.

Een tweede voorbeeld is degene die zegt: “Er is geen macht noch een kracht dan die van Allah”. Op het eerste gezicht gaat het hier om een aanbiddende smeekbede, aangezien er in principe niks gevraagd wordt van Allah. Toch verricht degene die dit zegt tegelijkertijd een verzoekende smeekbede. Wanneer we bevestigen dat er geen kracht noch macht is die het vermogen heeft om iets te veranderen, behalve met de Wil en Toestemming van Allah, dan bevestigen we dus dat alleen Allah iets kan veranderen. Wanneer wij iets willen, richten we ons dus tot Hem en dat impliceren we met deze smeekbede.

Soorten smeekbeden in de Koran en Sunnah

Wanneer we het woord dua in de Koran of in de Sunnah tegenkomen, kan het verwijzen naar verschillende soorten dua. Het kan verwijzen naar beide soorten smeekbeden, het kan verwijzen naar de verzoekende smeekbede of naar de aanbiddende smeekbede.

Een voorbeeld in de Koran waarin het woord dua naar beide soorten verwijst, is het vers waarin Allah zegt:

Zeg: “Mijn Heer zal zich niet om jullie bekommeren, indien jullie Hem niet aanroepen; waarlijk, jullie hebben (Hem) geloochend, dus is er spoedig de onvermijdbare (bestraffing).” 2

Het woord dua in dit vers is gericht op beide soorten smeekbeden, zowel de verzoekende als de aanbiddende smeekbede. Wij dienen Allah aan te roepen en Hem te vragen om zaken en ook dienen wij Hem te aanbidden. Allah besteedt in dit vers aandacht aan onze aanbidding van Hem en aan het vragen aan Hem en spreekt degenen aan die dit niet doen.

Een voorbeeld waarbij het woord dua alleen betrekking heeft op de verzoekende smeekbede is het vers:

“Of wie heeft de in nood verkerende verhoord, wanneer hij Hem aanroept?” 3

Een voorbeeld bij de aanbiddende smeekbede is het vers:

O mensen, er wordt een vergelijking gemaakt, luister ernaar! Voorwaar, degenen die jullie naast Allah aanroepen, zullen nooit een vlieg kunnen scheppen, al kwamen zij daarvoor allen bij elkaar. En als de vlieg iets van hen zou weggrissen, kunnen zij het niet van hem terugpakken. 4

______________________

1: Moeslim, Aboe Dawoed, An-Nasaa’i
2: Soerah Al-Foerqan 25:77
3: Soerah An-Naml 27:62
4: Soerah Al-Haddj 22:73